ภารกิจพิเศษ
เรื่อง นางผมหอม
บทที่ 1 เรื่องย่อ
มีเมืองอยู่เมืองหนึ่งชื่อเมืองนครสี มีลูกสาวชื่อนางสีดาวันหนึ่งได้ไปเที่ยวป่ากับเพื่อนเกิดพลัดหลง แล้วได้ไปดื่มน้ำที่รอยเท้าช้าง กับรอยเท้าวัว เมื่อกลับมาถึงบ้าน นางได้ตั้งท้องคลอดลูกเป็นผู้หญิง ผมมีกลิ่นหอมนางจึงตั้งชื่อลูกว่า “นางผมหอม” และ “นางลุน” ตอนเด็กๆทั้งสองถูกเพื่อนล้อเสมอว่าเป็นลูกไม่มีพ่อ แม่จึงเล่าเรื่องราวทุกอย่างให้ฟัง วันรุ่งขึ้นได้ขอแม่ออกไปตามหาพ่อในป่ากับน้อง ทั้งสองไปเจอพญาช้าง พญาช้างจึงพิสูจน์ความจริงว่าใช่ลูกตัวเองหรือไม่ จึงอธิฐานว่าใครเป็นลูกให้ปีนขึ้นมาบนหลังตนได้ ถ้าไม่ใช่ก็ปีนไม่ได้ นางผมหอมปีนขึ้นได้ แต่นางลุนปีนไม่ได้จึงถูกพญาช้างเหยียบตาย ต่อมานางผมหอมได้ไปอยู่ที่ปราสาทกับพญาช้าง วันหนึ่งนางได้ลงเล่นน้ำที่ลำธาร เมื่ออาบน้ำเสร็จจึง เอาเส้นผมใส่ในผอบทองลอยน้ำไป ท้าววรจิตรลูกชายเจ้าเมืองฮ่มขาว ได้ไปอาบน้ำเจอผอบเปิดออกเห็นเส้นผมมีกลิ่นหอม ก็หลงรักเจ้าของเส้นผมขึ้นมาทันที จึงนำผอบตามหาเจ้าของเส้นผม ในที่สุดได้เจอกับนางผมหอม ทั้งสองจึงตกลงไปอยู่ด้วยกันที่ปราสาทจนกระทั่งมีลูกสองคนด้วยกัน โดยไม่บอกให้พญาช้างรู้ ทำให้พญา ช้างทราบทีหลังและตรอมใจตาย นางผมหอมได้เอากระดูกของพญาช้างมาทำเป็นเรือทองคำกลับเมือง ระหว่างทางได้กับเจอนางผีพราย นางผีพรายได้ดึงนางผมหอมตกน้ำ แล้วแปลงเป็นนางผมหอมเข้าเมือง แต่นางผมหอมไม่ตายได้มาอาศัยอยู่กับลิง และลูกทั้งสองของตนมาพบได้เล่าความจริงให้ลูกฟังทั้งหมดว่านางผมหอมที่อยู่กับพ่อนั้นไม่ใช่ตัวจริง ฝ่ายลูกชายจึงเล่าเรื่องราวให้ผู้เป็นพ่อทราบและท้าววรจิตรจึงฆ่านางผีพรายตาย แล้วรับเอานางผมหอมเข้ามาอยู่ด้วยกันที่เมืองอย่างมีความสุขตลอดมา
2. ที่มาเเละความสำคัญ
เรื่อง นางผมหอม เป็นตำนานนิทานพื้นบ้าน ที่เล่าสืบต่อกันมา แต่โบราณจะเล่าาเเบบมุขปาฐะหรือปากต่อปาก แต่ปัจจุบันมีการนำมาเรียบเรียงขึ้นเป็นลายลักษณ์อักษร ตีพิมพ์เป็นหนังสือนิทานพื้นบ้าน
ต้นฉบับ : นิทานนางผมหอม เป็นคำกลอนโบราณภาษาอีสาน เล่มเดียวจบ เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับความลำบาก การลัดพราก เดินป่า น่าสงสาร ความรัก รวมอยู่ในเรื่องนางผมหอม
ผู้เเต่ง : เตชวโร ภิกขุ (อินตา กวีวงศ์)
ปีที่พิมพ์ : 2547
จัดพิมพ์ : บริษัท ขอนเเก่น คลังนานาธรรม จำกัด โทร (043) 2215=1,221346, กด 0
จำหน่ายที่ : บริษัท ขอนเเก่น คลังนานาธรรม จำกัด 161/6-8 ตรงข้ามตลาดสดเทศบาล 1 ข้าง โรงเรียน กัลยาณวัตร ถนนกลางเมื่อง ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนเเก่น 40000
3. วิเคราะห์เนื้อหา
1. วิเคราะห์ชื่อเรื่อง
- วิเคราะห์ชื่อเรื่องของวรรณกรรมท้องถิ่นอีสาน เรื่องนางผมหอม มีที่มามาจากการนำเอาชื่อของตัวละครเอก ที่เป็นนางเอกในเรื่องมาตั้งชื่อเรื่อง
2. แก่นเรื่อง
- คนดีตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้
3. โครงเรื่อง
การเปิดเรื่อง
- เป็นการบรรยายถึงเมืองนครศรี ที่มีกษัตริย์ปกครอง บ้านเมืองมีความอุดมสมบูรณ์
การดำเนินเรื่อง
- พระราชากับมเหสี อยากมีลูกก็เลยขอจากพระอินทร์ พระอินทร์ก็ประทานลูกลงมาให้ ได้ลูกชื่อว่านางสีดา พอโตขึ้นมา
- นางสีดาก็อยากเสด็จประพาสป่า ก็ไปกับพระพี่เลี้ยง และได้พลัดหลงกับพี่เลี้ยงและนางกำนัล เดินรอนแรมด้วยความหิวกระหาย จึงได้ดื่มน้ำจากรอยเท้าของช้างกับวัว และได้กำเนิดมาเป็นลูกสาวทั้งสองชื่อ ผมหอมกับนางลุน
- ครั้งเมื่อไปเล่นกับเพื่อนก็ถูกล้อเลียนและทำร้ายว่าเป็นลูกผีปีศาจ จนทำให้นางทั้งสองต้องถามแม่ว่าพ่อคือใครและออกเดินทางตามหา เกิดข้อขัดแย้งระหว่างคนกับคน
- พอนางผมหอมและนางลุนพบพระยาช้างสารนางทั้งสองจึงทำการเสี่ยงทายด้วยการไต่ขึ้นไปบนหลังช้าง นางผมหอมไต่ขึ้นไปได้แต่นางลุนไต่เท่าไหร่ก็ไต่ขึ้นไม่ได้เพราะนางเป็นลูกวัว ช้างจึงจับนางกินเป็นอาหาร นางผมหอมก็ได้ไปอยู่กับพ่อช้างจนโตเป็นสาว
- นางผมหอมก็อยากมีสามี จึงนำพระอบมาเสี่ยงทายลงในน้ำ พระรังสิทธิ์เป็นคนได้พระอบและเดินทางไปหานางผมหอม ก็อยู่ด้วยกันจนมีลูกสองคนชื่อสีลากับชาฎา ก็พาลูกออกมาจากป่าพ่อช้างเอางาให้เป็นเรือในการเดินทาง ลูกน้อยก็อยากได้ดอกบัว นางผมหอมก็เอาให้
ปมของเรื่อง
- แต่นางผีโพงได้ผลักนางผมหอมตกน้ำและได้จำแลงแปลงกายเป็นนางผมหอมให้เจ้าชายหลงและเข้ามาอยู่ในกับเจ้าชาย นางผมหอมต้องไปอาศัยอยู่กับลิงกัง สีลาลูกชายจึงต้องพาน้องตามหานางเพื่อจะขอน้ำนมให้น้องกว่าที่เจ้าชายจะทราบ และกว่าเจ้าชายจะทราบความจริงนางผมหอมก็ต้องระหกระเหินลำบากนานเหมือนกัน
ตอนจบของเรื่อง
- เจ้าชายทราบว่านางผีโพงปลอมแปลงมาและไม่ใช่นางผมหอมตัวจริงจึงจึงทำการกำจัดนางผีโพงนางผมหอมและท่านชายได้กลับมาอยู่เมืองและมีความสุข
4. วิเคราะห์ตัวละคร
1. ตัวละครหลัก
- นางผมหอม (นางเอก) ลักษณะนิสัย เป็นหญิงรูปงาม มีผมที่มีกลิ่นหอมเเต่กำเนิด มีนิสัย อ่อนโยน จิตใจดี รักเดียวใจเดียว
-นางลุน (น้องนางเอก) ลักษณะนิสัย เป็นหญิงรูปงาม มีนิสัยก้าวร้าว ไม่เชื่อฟังใคร เป็นคนรักครอบครัว
-นางสีดา (แม่นางเอก) ลักษณะนิสัย เป็นคนรักลูกมาก มีน้ำใจ มีความเมตา
- รังสิทธิ์ (พระเอก) ลักษณะนิสัย รูปหล่อ นิสัยเป็นคนเจ้าชู้
-พญาช้างกุญชร (พ่อนางเอก) ลักษณะนิสัย เป็นช้างป่าตัวใหญ่ รักลูกมาก
2. ตัวละครรอง
- ลีลา (ลูกชายของนางผมหอมกับพระรังสิทธิ์) ลักษณะนิสัย เป็นเด็กชายรูปงาม มีจิตใจดี
- ชาฎา (ลูกสาวของนางผมหอมกับพระรังสิทธิ์) ลักษณะนิสัย เป็นเด็กหญิงรูปงาม น่ารัก จิใจดี มีเมตา
- ผีพราย (ตัวร้าย) ลักษณะนิสัย เป็นผีพราย น่ากลัว เจ้าเล่ห์
5. ฉากสถานที่
ฉากหลัก คือ ป่า เพราะส่วนมากจะดำเนินเนื้อเรื่องอยู่ในป่าเป็นส่วนใหญ่
ยกตัวอย่าง
- นางสีดาได้พลัดหลงอยู่ในป่าและกินน้ำรอยเท้าช้างและวัวเป็นจุดกำเนิดของเรื่อง - นางลุนเเละนางผมหอมออกตามหาพ่อของตนเองในป่าใหญ่ จนนางลุนนั่นตายในป่าโดยพญาช้างทำร้าย เเละนางผมหอมอาศัยอยู่กับพญาช้างในป่าเป็นเวลาหลายปี
ฉากรอง คือ เมืองเป็งจาล เเละ เมื่องนครศรี -เมื่องเป็งจาลเป็นเมื่องของเจ้าชายทะรังสิทธิ์ -เมืองนครศรีเป็นบ้านเมื่อนของนางสีดา ผู้เป็นแม่ของนางผมหอมและนางลุน
ความโดดเด่นของวรรณกรรม
ด้านเนื้อหา : สะท้อนให้เห็นถึงบาปบุญคุญโทษ การกระทำ เช่น นางผมถึงเเม้ต้องพลัดพราก จากสามีเเละลูก เเต่ก็ยังอาศัยอยู่ในป่ากับสัตว์ที่เป็นมิตรกับนางเเละคอยช่วยเหลือนางมาตลอด
ด้านตัวละคร : นิทานเรื่องนางผมหอม ตัวละครจะเป็นตัวดำเนินเรื่อง เช่น
-นางลุน เป็นหญิงที่น่าสงสารที่ยังไม่เจอน่าพ่อก็มาตายก่อน
-นางผมหอม เป็นหญิงงาม เเละมีลักษณะเด่นที่ไม่เหมือนใคร คือมีผมที่มีกลิ่นหอม และพิเศษกว่าคนอื่น
ด้านการใช้ภาษา : นิทานนางผมหอม ผู้เเต่งใช้ภาษาอีสาน เล่มเดียวจบ ในการดำเนินเรื่อง เป็นเรื่องจรจัด พลัดพราก ลำบาก เดินป่า น่าสงสาร เป็นนิท่นอ่าสนุกยิ่ง เเละยังเขียนเป็นคำกลอนอีสาน ประเภทกลอนสุภาพ
การนำมาประยุกต์ใช้
1. ละครพื้นบ้าน
2. นิทานพื้นบ้าน
3. ลำเรื่องต่อกลอน
การสร้างสรรค์เป็นสื่อการเรียนการสอน
สรุปภาพ Infographics